Chàm đỏ ở trẻ sơ sinh: Nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả

Chàm đỏ ở trẻ sơ sinh thực chất là một dạng bớt đỏ lành tính. Tuy nhiên, đây cũng có thể là dấu hiệu của u máu và dấu hiệu giãn mao mạch. Do đó, phụ huynh cần nắm rõ những thông tin về bệnh lý này để có hướng xử lý phù hợp.

Chàm đỏ ở trẻ sơ sinh là gì?

Chàm đỏ ở trẻ sơ sinh hay bớt đỏ là một dị dạng mao mạch lành tính. Đây là tình trạng tổn thương cơ bản thuộc nhóm Chàm – Ezecma, xảy ra do giãn mạch máu trên da. Bản chất của chàm đỏ đến từ sự tập trung quá nhiều các tế bào sinh sắc tố ở da trẻ sơ sinh. Chàm đỏ có phạm vi nhỏ hoặc lớn khác nhau phụ thuộc vào số lượng sắc tố tập trung dưới da. Vết chàm là chấm đỏ trên da với màu đỏ tươi hoặc hồng nhạt, chúng có thể phát triển từ giai đoạn thai nhi hoặc sau khi trẻ chào đời.

Chàm đỏ có thể xuất hiện tại mọi vị trí trên cơ thể, trong đó có khoảng 0,3-0,5% trẻ sơ sinh bị chàm đỏ ở má, mặt, cổ. Ban đầu chàm đỏ là những nốt bớt đỏ, vùng da màu hồng phẳng, không có sần hay mụn nước kèm theo. Trong quá trình trẻ phát triển vùng da sẽ chuyển sang màu đậm hoặc màu tím nhạt. Hầu hết các vết chàm đỏ thường chỉ xuất hiện ở má, một số ít trường hợp chàm đỏ ở tay và chân. Triệu chứng này là một vấn đề da liễu lành tính, tuy nhiên trẻ có thể bị ngứa tại khu vực nổi chàm. Ngứa ngáy dễ dẫn đến chảy máu, viêm loét và mất thẩm mỹ. 

Triệu chứng chàm đỏ ở trẻ sơ sinh

Chàm đỏ là biểu hiện rối loạn sắc tố dưới da, khi khu vực da đó hội tụ quá nhiều tế bào sắc tố. Khi dùng tay xoa miết vùng da bị chàm đỏ, khu vực này sẽ chuyển sang màu hồng, đỏ nhạt hoặc bình thường. Do lúc này các tiểu động mạch bị chèn ép khiến máu bị dồn xung quanh. Nếu như bạn bỏ tay ra sẽ nhận thấy vùng tổn thương trên da bé có màu đỏ tươi hoặc hồng nhạt như cũ. 

Bệnh chàm đỏ ở trẻ sơ sinh có thể xuất hiện sau khi bé chào đời khoảng 1 – 4 tuần. Dấu hiệu nhận biết rõ nhất là sự xuất hiện mảng khô có màu đỏ với những vảy li ti. Chàm đỏ có khuynh hướng phát triển tại mặt, cổ, khuỷu tay, mắt cá chân, mu bàn tay,… Trẻ sẽ cảm thấy ngứa rát, khó chịu khi vùng chàm đỏ tiếp xúc với nước bẩn hoặc mồ hôi. 

Chàm đỏ ở trẻ sơ sinh nếu như không bị kích thích (gãy, dị ứng) đều là những tổn thương lành tính. Vết chàm mặc dùng có thể tăng kích thước nhưng chúng phát triển rất chậm. Thông thường đến giai đoạn trẻ bước vào tuổi dậy thì, vết bớt sẽ ngừng gia tăng kích thước. Vết chàm đỏ không ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ và không phát sinh các biến chứng.

Mặc dù vậy, một số ít trường hợp trẻ bị chàm đỏ do sắc tố tập hợp ở mắt thì có thể thoái hóa ác tính. Những dạng nguy hiểm hơn của chàm đỏ là viêm nhiễm, bội nhiễm mất thẩm mỹ. Đặc biệt tình trạng chàm đỏ nằm trên mặt trẻ dễ ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Đặc biệt nếu trẻ có các vết đỏ sẫm màu xuất hiện với khoảng lớn, phụ huynh nên tìm cách chữa chàm đỏ cho bé càng sớm càng tốt.

Nguyên nhân chàm đỏ ở trẻ sơ sinh

Chàm đỏ là một dị dạng mạch máu tự phát, vì thế triệu chứng không lây lan và không có thuốc điều trị. Những nguyên nhân chính gây chàm đỏ ở trẻ sơ sinh được cho là bởi:

• Yếu tố di truyền được xem là nguyên nhân phổ biến nhất. Nếu như gia đình có cha mẹ hoặc người thân bị chàm đỏ thì tỷ lệ trẻ bị chàm đỏ khá cao.
• Chàm đỏ cũng xảy ra ở những trường hợp trẻ có gen đột biến. Điều này ảnh hưởng bởi quá trình mang thai không an toàn, hoặc do những yếu tố tác động từ bên ngoài.
• Nếu như trong quá trình thai nghén, hoặc mới chào đời mà trẻ bị nhiễm virus và nhiễm trùng lầm phân chia tế bào sẽ dẫn đến sự hình thành các vết chàm trên da.

Chàm đỏ ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không?

Chàm đỏ không nguy hiểm, trẻ có thể gặp khó chịu do vết chàm ngứa rát. Nếu như không cẩn thận có thể gây bội nhiễm tại vùng da bị chàm. Ngoài ra nhiều phụ huynh nhầm lẫn chàm đỏ với những căn bệnh nguy hiểm hơn u máy và giãn mao mạch. Cần nhận diện và đưa trẻ đến bệnh viện sớm đẻ thăm khám đối với những trường hợp sau:

Trẻ có vết bớt rượu vang đỏ

Chàm đỏ là một triệu chứng của bớt đỏ, chỉ với những trường hợp bị tụ máu phẳng với kích thước nhỏ, ở vùng da kín, không có dấu hiệu chấn thương thì không cần can thiệp. Tuy nhiên nếu như tình trạng bớt đỏ lan rộng đến những vùng da hở, ảnh hưởng tới thẩm mỹ như bớt rượu vang đỏ sẽ cần được điều trị.

Bớt rượu vang đỏ ở trẻ sơ sinh có hình dạng như một chấm màu đỏ hay tím. Đường kính từ vài mm cho đến vài cm, bớt rượu vang đỏ thường xuất hiện trên mặt trẻ sơ sinh. Vết bớt rượu vang đỏ xuất hiện tại một số vùng kín trên cơ thể trẻ, do sự rò rỉ mạch máu.

Màu sắc vết bớt rượu vang có khuynh hướng sẫm màu hơn khi bé lớn lên và không điều trị cũng có thể tự khỏi.  Đối với những trẻ bị bớt rượu vang ở khu vực mí mắt, trẻ cần được theo dõi và điều trị bổ sung. Do tại vị trí này, vết bớt cho thấy các bất thường trong não và chần được chẩn đoán nguy cơ chính xác.

Bớt dạng u máu

Bớt u máu có thể mang màu đỏ sẫm hoặc thâm tím. U máu còn gọi là bớt dâu tây vì chúng thường có màu đỏ và phồng lên trên da. U máu xuất hiện khi trẻ vừa mới chào đời, vết bớt có kích thước nhỏ và phẳng và có thể phát triển ngày một lớn theo độ tuổi. Trong 4 – 5 tháng đầu đời, u máu phát triển nhanh và sang giai đoạn 1 – 2 tuổi sẽ ngừng tăng sinh. Tại vùng da nơi có vết bớt xuất hiện có thể giãn ra hay thậm chí biến dạng thấy rõ. Phụ huynh không nên quá lo lắng vì đa số u máu lành tính và mờ đi theo thời gian.

Trong một số trường hợp u máu nguy hiểm, nếu vùng u máu bị tổn thương sẽ nhanh chóng nhiễm trùng và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ. Vì thế trẻ bị u máu cần được theo dõi để nhận được điều trị  kịp thời.

Bớt ne-vi giãn mao mạch

Tình trạng chàm đỏ ở trẻ sơ sinh dễ bị nhầm lẫn với triệu chứng bớt ne-vi giãn mao mạch. Nhiều người gọi đây là “mảng màu cá hồi” hay “dấu mổ con cò”. Tình trạng này hình thành do sự giãn rộng của các mao mạch trong cơ thể của bé. Tương tự như chàm đỏ,  bớt ne-vi giãn mao mạch là mảng da nhỏ màu đỏ nhưng chúng có thể có màu sắc nhạt hơn. Ở một vài trường hợp, vết bớt còn có thể xuất hiện rõ hơn khi bé khóc.

Bớt ne-vi giãn mao mạch sẽ ở lại trên cơ thể bé suốt đời. Tại vùng da bị giãn mao mạch hình thành lớp sừng dày trở nên mỏng yếu, mẫn cảm và dễ bị tổn thương bởi ngoại lực.

Cách chữa chàm đỏ ở trẻ sơ sinh 

Các vết chàm đỏ tuy không nguy hiểm nhưng lại ảnh hưởng đáng kể đến thẩm mỹ trên khuôn mặt trẻ. Ngoài ra vết chàm đỏ cũng gây ra các cơn ngứa khó chịu ảnh hưởng đến tâm trạng của bé. Để tránh trường hợp vết chàm lan rộng thì phụ huynh nên chăm sóc da bé thật tốt. Sau đây là những phương pháp điều trị chàm đỏ ở trẻ sơ sinh phụ huynh nên tham khảo:

Chữa chàm đỏ cho trẻ bằng nguyên liệu tự nhiên

Có nhiều phương pháp chữa chàm nói chung và chàm đỏ nói riêng hữu hiệu. Nhìn chung chàm khiến da bé bị khô và nhạy cảm hơn, vì thế phụ huynh nên dùng các nguyên liệu có tính dưỡng ẩm để khắc phục tình trạng chàm đỏ ở trẻ. Những nguyên liệu phổ biến được sử dụng gồm có:

Tinh dầu dừa

Dầu dừa có độ ẩm cao và được sử dụng nhiều trong phương pháp điều trị chàm, khô da, viêm da… Nguyên liệu này cung cấp các vitamin và độ ẩm cần thiết cho làn da nhạy cảm. Khi thực hiện, phụ huynh sử dụng dầu dừa để massage lên vùng da bị chàm của trẻ mỗi ngày 2 lần.

Phương pháp này chỉ được áp dụng khi vết chàm đỏ đã có dấu hiệu vỡ mụn nước. Trước đó phụ huynh nên tẩy tế bào chết cho bé bằng muối biển và dùng dầu dừa để kích thích hình thành lớp da non mới trên bề mặt. Nếu kiên trì thực hiện, dầu dừa giúp giảm ngứa tại vết chàm hiệu quả và hạn chế sự lan rộng đáng kể.

Dùng tinh dầu cám gạo

Sử dụng tinh dầu cám gạo để chữa chàm đỏ ở trẻ sơ sinh mang lại hiệu quả bất ngờ. Trong tinh dầu cám gạo có độ ẩm cáo cùng nhiều vi khoáng chất kích thích tế bào da phát triển. Khi thực hiện phụ huynh chuyển bị cám gạo, chén sứ cùng với một ít than và vài tờ giấy A4.

Đầu tiên cha mẹ sử dụng giấy A4 để bịt kín chén sứ, sau đó cho cám gạo lên trên vun thành chóp. Phía trên đặt một lượng than hồng nhỏ. Đợi cho cám gạo cháy từ từ cho đến khi gần sát mặt giấy, khi đốt dầu cám gạo hình thành và rơi xuống. 

Lưu ý không để lớp giấy lót bị cháy và không để cám gạo rớt xuống chén. Đợi phần dầu cám gạo nguội hẳn thì dùng bôi lên vết chàm đỏ cho con. Sau nhiều lần thực hiện thì màu đỏ của vết chàm sẽ nhạt dần và biến mất.

Dùng khoai tây

Khoai tây được biết đến như nguyên liệu có tác dụng phục hồi và tái tạo làn da. Trong đó thành phần đa dạng trong khoai tây bao gồm các loại vitamin B1 và B2, cùng với các chất chống oxy hóa sẽ giúp đào thải các loại độc tố trên da. Nguyên liệu này cũng giúp cải thiện vết chàm đỏ ở trẻ.

Để thực hiện, phụ khuynh chuẩn bị khoai tây nguyên vỏ, sau đó cắt nhỏ và giã mịn. Dùng phần nước cốt khoai tây pha thêm với nước lã, sau đó bôi trực tiếp lên vùng da chàm đỏ. Công dụng của nước khoai tây là tẩy tế bào chết và làm bong tróc lớp da bên ngoài để hình thành lớp da mới. Để đạt được những kết quả như mong đợi thì phụ huynh cần thực hiện kiên trì và áp dụng thường xuyên mới đem lại hiệu quả khắc phục chàm đỏ.

Cách chữa chàm đỏ ở trẻ sơ sinh bằng thuốc

Thuốc chữa chàm đỏ ở trẻ sơ sinh được bán tại nhà thuốc Tây phổ biến. Tuy nhiên để tránh các kích ứng nguy hiểm, phụ huynh nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. 

• Đối với vết chàm đỏ ở thể nhẹ: Phụ huynh cho bé sử dụng thuốc chống dị ứng, kết hợp vệ sinh vùng da bị chàm đỏ bằng các loại sữa tắm dành riêng cho trẻ bị viêm da, hoặc sản phẩm kháng khuẩn, chống viêm. Mỗi ngày cần vệ sinh vùng da bị chàm đỏ 2 lần. Các chuyên gia bác sĩ khuyến khích phụ huynh sử dụng sữa tắm Cetaphil cho mọi trường hợp viêm da ở trẻ.
• Đối với vết chàm đỏ nặng: Chàm đỏ nặng là tình trạng vết chàm biến thể lan rộng. Trong trường hợp vùng da bị chàm hình thành vết loét thì phụ huynh cha mẹ cần cho trẻ đi thăm khám tại các bệnh viện chuyên khoa uy tín. Đối với từng mức độ khác nhau mà bé sẽ được chỉ định sử dụng thuốc có chứa corticoid hoặc kết hợp sử dụng thêm kháng sinh, chống viêm. 

Ngoài ra còn có những liệu pháp điều trị chàm bằng công nghệ cao. Tùy từng trường hợp, lứa tuổi, vị trí và kích thước vết bớt, chủ yếu là điều trị chàm đỏ bằng tia X-quang nông hoặc sâu, chiếu tia laser, phẫu thuật thẩm mỹ,… Tất cả các phương pháp điều trị đều được bác sĩ chuyên khoa chỉ định và theo dõi chặt chẽ.

Phụ huynh không tự ý sử dụng thuốc bôi ngoài da cho trẻ vì một số loại thuốc dễ gây bỏng da, nhiễm khuẩn. Nếu như vết bớt có lông, phụ huynh không nên cạo lông trên bớt sắc tố vì càng cạo lông mọc càng nhanh và cứng hơn, gây khó chịu.

Lưu ý khi chăm sóc trẻ sơ sinh bị chàm đỏ

Song song với áp dụng các phương pháp điều trị chàm đỏ ở trẻ sơ sinh kể trên, khi chăm sóc trẻ cha mẹ nên lưu ý những nguyên tắc sau:

• Phụ huynh nên cắt ngắn móng tay hoặc cho bé đeo bao tay để không xảy ra trường hợp bé cào, gãi vùng da bị chàm đỏ gây tổn thương, rách da, nhiễm trùng dẫn đến viêm da.
• Không để vùng da nhạy cảm của trẻ tiếp xúc với xà phòng, bột giặt. Phụ huynh không sử dụng sữa tắm, nước xả vải có chứa chất tẩy rửa cao.
• Không để trẻ tiếp xúc với môi trường ô nhiễm hay vật nuôi có nhiều lông, phụ huynh nên cho trẻ vui chơi ở nơi rộng rãi, thoáng mát, sạch sẽ.
• Trẻ sơ sinh cần được bú sữa mẹ nhiều hơn, người mẹ cần tránh các món ăn dễ gây dị ứng như trứng, hải sản, thịt bò… để đảm bảo chất lượng nguồn sữa an toàn cho bé.
• Khi đưa trẻ ra ngoài trời, phụ huynh sử dụng kem chống nắng với SPF trên 30 và bôi cho trẻ trước 30 phút.
• Phụ huynh nên đưa trẻ đi khám chuyên khoa da liễu để được xác định dạng chàm đỏ, sau đó điều trị trong từng trường hợp cụ thể.

Vết chàm đỏ bất thường có thể là điều khiến nhiều mẹ cảm thấy lo lắng, tuy nhiên hàm đỏ ở trẻ sơ sinh tương đối lành tính. Và nếu có những biểu hiện đáng nghi ngại thì phụ huynh tuyệt đối không nên lơ là chủ quan. Trang bị những kiến thức chữa chàm đỏ an toàn và đúng cách sẽ giúp cải thiện vết chàm đáng kể, đảm bảo bé vẫn khỏe mạnh và phát triển bình thường.