Công dụng của dây thìa canh và cách sử dụng làm thuốc an toàn
Dây thìa canh được biết đến với công dụng hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường. Ngoài ra, thảo dược này còn có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe.
Dây thìa canh là một trong những loại dược liệu quý được cha ông ta sử dụng từ xa xưa để điều trị nhiều bệnh lý khác nhau. Tuy nhiên nếu bạn không biết cách sử dụng có thể dẫn đến những tác dụng phụ, thậm chí là hậu quả đáng tiếc. Dưới đây chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ công dụng và cách sử dụng làm thuốc an toàn từ dây thìa canh.
Đặc điểm của dây thìa canh
Dây thìa canh còn có các tên gọi khác như dây muối, lõa ti rừng. Tên khoa học của loại cây này là Gymnema sylvestre. Loại thảo dược này có các đặc điểm chính như sau:
Đặc điểm về hình thái
Loại thảo dược này có dạng dây leo với chiều cao khoảng 6 – 10 mét và có nhựa màu trắng. Thân dây có lỗ bì thưa, có lóng dài khoảng 8 – 12 cm với đường kính khoảng 3mm. Lá có kích thước chiều dài tầm 6 – 7cm, chiều rộng tầm 2,5 – 5cm. Lá có phiến bầu dục hoặc trứng ngược, có đầu nhọn, có mũi và gân phụ từ 4 – 6 cặp, cuống lá dài 5 – 8 mm.
Hoa của nó có màu vàng và xếp thành xim dạng tán ở nách lá. Hoa khá nhỏ, cao khoảng 8mm, rộng khoảng 12 – 25mm. Đài hoa có lông mịn và rìa lông, tràng hoa không có lông ở mặt ngoài, tràng phục khoảng 5 răng. Quả của loại thảo dược này có kích thước khoảng 5,5cm chiều dài, rộng ở nửa dưới. Hạt có hình dẹt và có lông mào dài 3cm.
Đặc điểm phân bố
Nguồn gốc của thảo dược này được cho là ở Ấn Độ bởi nó được tìm thấy đầu tiên ở đây. Theo một số tài liệu nghiên cứu cho thấy loài cây này được sử dụng tại Ấn Độ từ 2000 năm trước công nguyên. Nó phát triển chủ yếu ở thung lũng Paltacot miền Trung Nam Ấn Độ. Ngoài ra người ta cũng tìm thấy loại cây này ở một số vùng của Trung Quốc, Indonesia.
Năm 2006 loại cây này được tìm thấy ở Việt Nam tại một số tỉnh miền Bắc như Hưng Yên, Hải Phòng, Ninh Bình… Cho đến nay hai tỉnh Nam Định và Thái Nguyên là hai vùng chuyên canh loại thảo dược này.
Đặc điểm thu hái
Khác với một số loại thảo dược khác, loại cây này không thu hái theo mùa mà có thể thu hoạch quanh năm. Người ta dùng tất cả các bộ phận của dây từ thân, lá, hoa, hay quả. Mỗi bộ phận lại sẽ được ứng dụng để điều trị các bệnh lý khác nhau. Bạn có thể dùng tươi hay khô đều được.
Thành phần hóa học có trong dây thìa canh
Thành phần hóa học chính của dây thìa canh là hoạt chất GS4. Thành phần này có tên khoa học là Gymnema Sylvester, nó gồm tổ hợp nhiều acid gymnemic. Ngoài ra trong dây thìa canh còn có nhiều thành phần khác, chẳng hạn như:
- Flavone
- Anthraquinone,
- Hentriacontane,
- Pentatriacontane,
- α và β- chlorophylls,
- Phytin, resins,
- D-quercitol,
- Acid tartaric,
- Acid formic,
- Acid butyric, lupeol,…
- Alcaloid trong dịch chiết của cây
- Peptide Guarin.
Công dụng của dây thìa canh
Với những thành phần hóa học trên, dây thìa canh có những công dụng chính như sau:
Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường
Thành phần acid gymnemic giúp sản sinh tế bào Beta ở tuyến tụy, tăng sản sinh Insulin và giúp cơ thể cân bằng đường huyết một cách tự nhiên. Đồng thời ngăn không cho hấp thu đường từ ruột vào máu, gây ức chế gan tân tạo Glucose vào máu, giảm đường huyết hiệu quả.
Hỗ trợ làm giảm lượng Cholesterol trong cơ thể
Một số nghiên cứu cho thấy thành phần Gymnemic có trong loài cây này có tác động lên chuyển hóa lipid, bài tiết cholesterol, LDL-c và triglyceride khá tốt. Nhờ đó giúp giảm được lượng mỡ thừa của cơ thể. Hạn chế nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch, huyết áp hoặc tai biến mạch máu não.
Hỗ trợ giảm cân
Một số nghiên cứu về loại cây này cũng đã chỉ ra rằng thành phần GS4 hỗ trợ giảm lượng cholesterol xấu và chất béo trung tính trong cơ thể. Dịch chiết từ cây này cũng sẽ làm giảm lượng glucose, lepin, insulin, LDH, apolipoprotein B… Thực tế cũng đã có nhiều người sau khi sử dụng cho biết cân nặng của họ được kiểm soát tốt hơn.
Giảm lipid trong máu
Không chỉ giảm cholesterol, dịch chiết từ dây thìa canh còn có khả năng chuyển hóa lipid và đào thải nó nhanh hơn qua phân. Nhờ vậy ngăn ngừa được tình trạng xơ vữa động mạch tốt hơn.
Một số công dụng khác
Ngoài ra một số thành phần khác có trong dây thìa canh còn mang lại những công dụng như:
- Chống độc, chủ yếu là độc khi bị rắn cắn.
- Giúp tiêu hóa được dễ dàng hơn.
- Hỗ trợ điều trị tình trạng đau nhức xương khớp, tê bại chân tay.
- Hỗ trợ cải thiện tình trạng viêm mạch máu.
- Làm mất đi vị ngọt của đường và các vị đắng của thuốc trong một vài giờ.
Đối tượng sử dụng
Với những công dụng tuyệt vời như trên loại thảo dược này thích hợp với những đối tượng sau:
- Người đang mắc bệnh tiểu đường.
- Người bị tăng huyết áp, huyết áp cao.
- Người bị thừa cân và có ý định giảm cân.
- Người bị ngộ độc, rắn cắn.
Đối với phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú nên cẩn trọng khi dùng bởi vì độ an toàn của dây thìa canh với đối tượng này chưa được kiểm nghiệm cụ thể.
Cách sử dụng dây thìa canh làm thuốc an toàn
Có thể thấy dây thìa canh có nhiều công dụng khác nhau. Tùy vào từng mục đích mà bạn có thể sử dụng loại thảo dược này theo các cách khác nhau. Để tránh những ảnh hưởng hoặc tác dụng phụ không hay bạn có thể tham khảo cách sử dụng thìa canh làm thuốc an toàn dưới đây.
Cách sử dụng dây thìa canh làm thuốc chữa bệnh tiểu đường
Để điều trị bệnh tiểu đường bằng dây thìa canh bạn có thể thực hiện theo cách sau:
Bài thuốc 1
Trước hết bạn cần chuẩn bị từ 1 – 6 gam thìa canh khô. Sau đó rửa với nước sạch cho vào nồi đất đun với khoảng 1 lít nước. Đun sôi khoảng 15 phút rồi dùng nước này để uống. Chú ý nên dùng sau bữa ăn để đạt được hiệu quả hạ đường huyết tốt nhất.
Bài thuốc 2
Bạn có thể dùng kết hợp cây thìa canh với cây xạ đen để tăng hiệu quả điều trị bệnh. Bạn chuẩn bị 20g dây thìa canh khô, 50g cây xạ đen. Sau đó đem rửa sạch với nước và cho cả hai loại thảo dược này vào đun với khoảng 1,5 đến 2 lít nước. Sau khi đun sôi bạn để nhỏ lửa chừng 30 phút. Dùng nước này để uống hàng ngày, tốt nhất là sau khi ăn 10 phút để đạt được hiệu quả tốt nhất.
Bài thuốc 3
Lấy 10g thìa canh cho vào ấm, sau đó thực hiện hãm nước như pha trà. Bạn lấy một lượng nước sôi vừa phải tráng rồi gạt hết nước. Sau đó tiếp tục cho một lượng nước sôi vừa phải (theo sở thích uống của bạn) và ủ nước khoảng 7 phút là có thể uống được.
Để tăng hiệu quả điều trị bệnh tiểu đường bạn có thể kết hợp thêm với cây Nở. Về liệu lượng bạn nên tham khảo thêm ý kiến của chuyên gia, thầy thuốc Đông y uy tín nhằm tránh những tác dụng phụ không hay.
Cách sử dụng dây thìa canh để giải độc
Để giải độc do rắn cắn bạn có thể dùng lá tươi đem về rửa sạch, sau đó giã nát và đắp trực tiếp lên vết thương. Thực hiện cho đến khi vết thương lành hẳn thì dừng lại.
Một số lưu ý khi sử dụng dây thìa canh
Mặc dù cây thìa canh có nhiều công dụng và được đánh giá là an toàn cho người dùng. Tuy nhiên nếu bạn sử dụng không đúng cách có thể dẫn đến những ảnh hưởng hoặc tác dụng phụ không hay. Chính vì vậy để dùng loại thảo dược này một cách an toàn bạn cần lưu ý những vấn đề dưới đây.
- Sử dụng đúng liều lượng theo hướng dẫn của thầy thuốc Đông y có uy tín.
- Không dùng loại cây này cho chị em đang mang thai, đang cho con bú hoặc người dưới 16 tuổi, người đang bị đi ngoài phân lỏng.
- Bạn có thể gặp phải một số tác dụng phụ như mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt kho dùng quá liều. Lúc này hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được xử lý kịp thời.
Trên đây là một số thông tin cơ bản về dây thìa canh mà bạn độc có thể tham khảo. Hy vọng sẽ giúp bạn sử dụng đúng cách loại thảo dược này để mang đến những lợi ích tích cực cho sức khỏe, tránh được những biến chứng không hay xảy ra.