Mề đay cấp tính là gì – Dấu hiệu và cách điều trị dứt điểm

Mề đay cấp tính là gì? Đây là một trong những giai đoạn của bệnh. Người bệnh cần nắm rõ dấu hiệu để điều trị kịp thời.

Mề đay cấp tính là thuật ngữ đề cập đến tình trạng nổi mề đay dưới 6 tuần. Ở giai đoạn này, tổn thương da thường khởi phát đột ngột, lan tỏa rộng nhưng có xu hướng thuyên giảm nhanh sau khi được điều trị và chăm sóc đúng cách. Ngoài ra trên thực tế, có một số trường hợp mề đay cấp chỉ tồn tại trong vòng vài giờ và biến mất mà không cần can thiệp biện pháp y tế.

Mề đay cấp tính là gì?

Mề đay cấp là tình trạng nổi mề đay kéo dài dưới 6 tuần. Mề đay cấp đặc trưng bởi triệu chứng khởi phát đột ngột, có thể khu trú tại một số vùng da nhưng cũng có thể lan tỏa ra toàn thân.

So với mề đay mãn tính (mề đay kéo dài trên 6 tuần), mề đay cấp thường có đáp ứng tốt và thuyên giảm nhanh sau khi được chăm sóc và điều trị. Ngược lại với những trường hợp không xử lý và chăm sóc đúng cách, mề đay cấp có thể kéo dài và chuyển sang giai đoạn mãn tính.

Dấu hiệu – Nguyên nhân gây mề đay cấp tính

1. Dấu hiệu nhận biết mề đay cấp

Mề đay cấp đặc trưng bởi tổn thương da xuất hiện đột ngột và có tốc độ lan tỏa nhanh. Hình thái và phạm vi ảnh hưởng của mề đay cấp phụ thuộc vào cơ địa, tình trạng sức khỏe và các yếu tố kích thích.

Một số dấu hiệu đặc trưng của mề đay cấp tính:

• Da xuất hiện các mẩn ngứa màu hồng, trắng nhạt hoặc ban da có màu đỏ hoặc màu hồng.
• Tổn thương da có thể bằng phẳng hoặc nổi cộm so với những vùng da lân cận.
• Ban da và sẩn ngứa có xu hướng lan rộng sau khi gãi và cào.
• Một số trường hợp mề đay cấp nghiêm trọng có thể gây sưng mặt, phù mí mắt, môi và nghẹn cổ họng.
• Mề đay có thể gây nóng rát, đau nhẹ và ngứa, hoặc có thể đi kèm với một số triệu chứng toàn thân như đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn, nôn nao trong người, mệt mỏi, chán ăn, hắt hơi, sổ mũi,…

Thông thường, mề đay vật lý (do ánh nắng, ma sát, nước,…) có phạm vi ảnh hưởng nhỏ hơn so với mề đay do các yếu tố nội sinh (nhiễm trùng, căng thẳng, hệ miễn dịch suy yếu, rối loạn nội tiết).

2. Nguyên nhân & Yếu tố thuận lợi

Các yếu tố thuận lợi và nguyên nhân gây bệnh mề đay cấp tính, bao gồm:

• Nhiễm trùng cấp (đặc biệt là viêm nhiễm đường hô hấp trên)
• Tiếp xúc với dị nguyên như lông động vật, phấn hoa, mạt bụi, nấm mốc, khói thuốc lá,…
• Bị côn trùng cắn hoặc tiếp xúc với nhựa thực vật
• Thời tiết nóng ẩm hoặc lạnh đột ngột
• Dị ứng hải sản, đậu phộng hoặc không dung nạp thực phẩm từ đường sữa
• Dị ứng hoặc tác dụng phụ khi sử dụng thuốc – nhất là nhóm kháng sinh penicillin
• Phản ứng cấp của da khi thân nhiệt tăng nhanh hoặc tiết nhiều mồ hôi
• Căng thẳng, stress kéo dài
• Rối loạn nội tiết tố

Mề đay cấp tính có nguy hiểm không?

Mề đay cấp hầu như chỉ gây tổn thương ở da và không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Tuy nhiên các triệu chứng của bệnh có thể tạo cảm giác khó chịu, bứt rứt, gây ngứa nhiều về đêm và ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.

Hơn nữa trong một số trường hợp, mề đay cấp tính còn có thể gây ra một số biến chứng như:

• Nhiễm trùng da: Tổn thương da do mề đay thường không gây mụn nước, lở loét hay vết thương hở. Tuy nhiên nếu thường xuyên gãi vào vùng da này, da có thể bị trầy xước, chảy máu và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
• Sốc phản vệ: Trong một số trường hợp, mề đay cấp có thể là dấu hiệu của sốc phản vệ. Sốc phản vệ là phản ứng dị ứng có mức độ rất nghiêm trọng, có thể gây suy hô hấp và tử vong nếu không xử lý kịp thời. Vì vậy nếu nhận thấy mề đay đi kèm với triệu chứng giảm huyết áp, chóng mặt, buồn nôn, ói mửa, khó thở, khó nuốt, bạn nên tìm gặp bác sĩ trong thời gian sớm nhất.
• Phù mạch: Thống kê cho thấy có khoảng hơn 20% bệnh nhân nổi mề đay cấp có dấu hiệu phù mạch (mề đay phù mạch). So với mề đay thông thường, mề đay phù mạch gây tổn thương sâu ở bên trong da, tập trung chủ yếu ở những vị trí nhạy cảm như lưỡi, môi, mí mắt và cơ quan sinh dục.
• Viêm kết mạc dị ứng: Nổi mề đay xung quanh mắt có thể lây lan đến kết mạc và khiến cơ quan này bị viêm sưng. Viêm kết mạc dị ứng thường gây đỏ mắt, chảy nước mắt, ngứa và khó chịu.

Hơn 90% trường hợp mề đay cấp đều có mức độ nhẹ, lành tính và thuyên giảm nhanh sau khi được chăm sóc và điều trị. Chỉ có dưới 5% trường hợp nổi mề đay do sốc phản vệ và phù mạch. Bên cạnh đó thống kê cho thấy, có khoảng 5% bệnh nhân nổi mề đay có xu hướng kéo dài và tiến triển qua giai đoạn mãn tính.

Chính vì vậy khi mề đay cấp không tự thuyên giảm sau khoảng vài giờ, bạn nên chủ động điều trị để giảm nguy cơ bệnh tiến triển mãn tính và gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Các phương pháp điều trị mề đay cấp tính

Mề đay cấp có thể thuyên giảm nhanh chỉ sau vài giờ mà không cần can thiệp biện pháp y tế. Tuy nhiên trong trường hợp tổn thương da kéo dài hơn 24 giờ và gây ra các triệu chứng cơ năng như ngứa, đau rát,… bạn có thể áp dụng các biện pháp điều trị sau:

1. Giảm mề đay cấp bằng các biện pháp tại nhà

Phần lớn các trường hợp mề đay cấp tính đều có mức độ nhẹ và thuyên giảm rõ rệt sau khi áp dụng các biện pháp chăm sóc và điều trị tại nhà.

Các biện pháp chăm sóc và điều trị mề đay cấp tại nhà:

• Tắm nước mát/ chườm lạnh: Mề đay là phản ứng của mao mạch ở tầng trung bì khi có tác nhân kích thích. Chính vì vậy bạn có thể làm giảm tổn thương da, cải thiện đau rát và ngứa bằng cách chườm lạnh hoặc tắm nước mát. Nhiệt độ lạnh có thể làm co mao mạch, giảm lưu lượng máu và cải thiện hiện tượng viêm rõ rệt.
• Bổ sung nước, vitamin và khoáng chất: Ngoài ra, bạn cũng có thể làm giảm mề đay mẩn ngứa trên da bằng cách uống nhiều nước. Nước không chỉ duy trì độ ẩm cho da mà còn thải độc tố tích tụ và giảm các triệu chứng dị ứng. Bên cạnh đó vitamin và khoáng chất từ rau củ và trái cây còn giúp tăng cường miễn dịch và giảm thiểu nguy cơ mề đay kéo dài.
• Dưỡng ẩm cho da: Để làm dịu vùng da nóng rát và giảm ngứa, bạn có thể sử dụng một số sản phẩm kem dưỡng ẩm dịu nhẹ có các thành phần như chiết xuất từ yến mạch, nha đam, Glycerin và Niacinamide.
• Nghỉ ngơi và thư giãn: Mề đay cấp tính có thể hệ quả do làm việc quá sức, căng thẳng và lo âu, do đó bạn nên dành thời gian nghỉ ngơi và thư giãn trong thời gian điều trị. Khi căng thẳng được kiểm soát, các tổn thương da do mề đay thường có dấu hiệu thuyên giảm rõ rệt.

Bên cạnh đó, trong thời gian điều trị mề đay cấp bạn cần loại trừ các yếu tố thuận lợi khiến bệnh bùng phát mạnh như thức ăn dị ứng, thức khuya, hút thuốc lá và tiếp xúc với dị nguyên.

2. Chữa mề đay cấp tính bằng thuốc Tây

Với những trường hợp mề đay không thuyên giảm hoàn toàn sau khi chăm sóc và điều trị tại nhà, bạn có thể sử dụng một số loại thuốc Tây sau:

• Tiêm Epinephrine: Nếu mề đay có phù mạch, bác sĩ có thể tiêm hoạt chất Epinephrine để giải dị ứng và ngăn ngừa biến chứng sốc phản vệ.
• Thuốc kháng histamine H1: Thuốc kháng histamine H1 là loại thuốc điều trị mề đay cấp và mãn tính. Thuốc có tác dụng ức chế phóng thích histamine, từ đó làm giảm tổn thương da và các triệu chứng đi kèm. Trong trường hợp có đáp ứng kém, bác sĩ có thể phối hợp thuốc kháng H1 và H2 nhằm gia tăng tác dụng.
• Dung dịch/ kem bôi làm dịu, chống ngứa da: Ngoài ra bác sĩ cũng có thể chỉ định kèm theo một số loại thuốc dùng ngoài chứa Menthol, Kẽm và Glycerin để giảm ngứa và làm dịu da.
• Corticoid dạng uống: Corticoid đường uống có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng khi sử dụng. Tuy nhiên trong trường hợp mề đay cấp gây viêm nặng, bác sĩ có thể chỉ định loại thuốc này ở liều thấp trong thời gian ngắn.

Mề đay cấp ít khi được chỉ định thuốc ức chế miễn dịch, thuốc chống trầm cảm 3 vòng,… Những loại thuốc này thường được chỉ định trong điều trị mề đay ở giai đoạn mãn tính.

3. Thuốc Đông Y trị mề đay cấp

Theo Đông Y, mề đay cấp xảy ra do phong hàn xâm nhập kết hợp với huyết nhiệt ở bên trong. Sau đó làm phát sinh tổn thương da đột ngột, đặc trưng bởi các vết ban màu hồng nhạt, gây ngứa nhiều và lây lan nhanh.

Để làm giảm chứng mề đay cấp, bạn có thể áp dụng một số bài thuốc Đông Y sau:

• Bài thuốc 1: Chuẩn bị cam thảo, hoàng cầm, sài hồ và bạch thược mỗi vị 12g, xương bồ, quả ké, tang ký sinh mỗi vị 16g, kim ngân hoa, tang diệp, rau má và cỏ mần trầu mỗi vị 20g. Đem sắc lấy nước uống, mỗi ngày dùng 1 thang.
• Bài thuốc 2: Dùng nam hoàng bá, kinh giới, cam thảo đất và cỏ mực mỗi vị 16g, huyền sâm, đương quy, chi tử và phòng phong mỗi vị 12g, kim ngân hoa 20g. Sắc uống đều đặn, mỗi ngày dùng 1 thang.

Bên cạnhbài thuốc Đông Y chữa mề đaykể trên người bệnh có thể tham khảo bài thuốc Mề đay Đỗ Minh của nhà thuốc Đỗ Minh Đường. Đây là bài thuốc 150 năm tuổi, đã được Sở Y tế công nhận và cấp phép ứng dụng vào chữa bệnh mề đay.

Giải thích về cơ chế điều trị của bài thuốc gia truyền dòng họ, lương y Đỗ Minh Tuấn, truyền nhân thứ 5 dòng họ Đỗ Minh cho biết: “Dị ứng, mề đay hay còn gọi là Phong chẩn khối xảy ra chủ yếu do tạng phủ suy yếu, chức năng gan suy thận suy giảm, không đào thải được ra khỏi cơ thể, vinh vệ khí bất hoà, ngoại tà xâm nhập, trong không sơ tiết, khí huyết lưu thông kém gây uất tích ở bì. Trước tiên chúng ta cần xác định chính xác thể bệnh mới có thể điều trị dứt điểm bệnh. Theo đó, có 2 thể chính thường gặp:

• Phong hàn: Gặp lạnh, tiếp xúc với nước lạnh thời tiết lạnh đột ngột gây mề đay. Để điều trị cần khu phong tán hàn.

• Phong nhiệt: Gặp nóng thì nổi dị ứng khiến cơ thể bốc hỏa, nước tiểu vàng, táo bón. Lúc này cần phải sử dụng thuốc giúp sơ phong thanh nhiệt”.

Dựa trên nguyên tắc này, nhà thuốc Đỗ Minh Đường đã cho ra đời bài thuốc Mề đay Đỗ Minh. Bài thuốc là sự kết hợp “3 trong 1” của 3 chế phẩm trong 1 liệu trình điều trị gồm: Thuốc đặc trị mề đay mẩn ngứa, thuốc bổ gan giải độc, thuốc bổ thận dưỡng huyết. Mang lại tác dụng trị các thể phong hàn, phong nhiệt hoàn hảo, toàn diện.

Bài thuốc gồm hơn 30 loại thảo dược được chọn lọc, phối kết theo TỶ LỆ VÀNG gồm: Kim ngân cành, xà sàng tử, kim ngân, kinh giới,…. ứng với mỗi thể bệnh chúng sẽ được thêm bớt để phát huy công dụng tối ưu. 

Thế mạnh bài thuốc Mề đay Đỗ Minh chính là khả năng đi sâu vào loại trừ nguyên nhân gây bệnh, hỗ trợ hoạt động của gan, thúc đẩy quá trình thải độc đồng thời tăng cường chức năng hệ bài tiết, hệ miễn dịch. Từ đó tạo ra lớp “khiên chắn” bảo vệ cơ thể khỏi Phong Hàn Thấp Nhiệt, ngăn ngừa bệnh tái phát.

Đầu năm 2020 nhà thuốc tiếp đón diễn viên Nguyệt Hằng tới điều trị bệnh mề đay sau sinh. Lúc đó chị Hằng tới nhà thuốc Đỗ Minh Đường trong tình trạng mẩn đỏ khắp người, không gãi không chịu được, cơ thể khó chịu, bực bội. Chị chia sẻ tình trạng này đã kéo dài 2 năm mặc dù từng điều trị bằng mẹo dân gian những không khỏi. Hiện tại, sau 2 tháng uống thuốc Mề đay Đỗ Minh triệu chứng bệnh đã dịu hẳn, các nốt mề đay mẩn ngứa đã lặn tới 80%, chị cho biết:

“Tôi không nghĩ thuốc Nam lại tốt tới vậy. Chỉ sau 2 tháng uống thuốc tại nhà thuốc Đỗ Minh Đường bệnh mề đay đã khỏi tới 80%. Chẳng những vậy sức khoẻ còn cải thiện hơn, ăn ngon, ngủ ngon tinh thần thoải mái rõ rệt”.

Anh Nguyễn Hùng Long (24 tuổi, Hà Nội) chữa khỏi mề đay cấp tính tại nhà thuốc Đỗ Minh Đường chia sẻ:

“Mỗi khi trời nóng lạnh thất thường là mề đay lại nổi khắp người, rất ngứa ngáy khó chịu mặc dù tôi đã chạy chữa nhiều nơi, mẹo dân gian có, bệnh viện lớn có, nhưng không khỏi. Vậy mà chỉ sau khoảng 10 ngày đầu sử dụng thuốc Đỗ Minh Đường tôi thấy những cơn ngứa ngáy giảm đi rõ rệt.  Tiếp tục dùng theo liệu trình mà lương y đưa ra, sau hơn 1 tháng nốt mề đay lặn hết, bệnh gần như khỏi hẳn, cuộc sống thoải mái hơn nhiều”.

Hiện tại nhà thuốc Đỗ Minh Đường đang triển khai chương trình chữa bệnh 1 –  1, để không bỏ lỡ cơ hội khám bệnh cùng chuyên gia YHCT hàng đầu bạn có thể liên hệ theo số điện thoại 024 6253 6649 – 0963 302 349 (Hà Nội) hoặc 0938 449 768 – 028 3899 1677 (Hồ Chí Minh); truy cập vào website Nhà thuốc Đỗ Minh Đường Hoặc nhắn tin tới Fanpage Nhà thuốc dòng họ Đỗ Minh Đường.

Cách phòng ngừa bệnh mề đay cấp tái phát

Mặc dù mề đay cấp có thể thuyên giảm nhanh chóng nhưng bệnh lý này có khả năng tái phát nhiều lần – nhất là với trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người có cơ địa nhạy cảm. Tổn thương da tái phát nhiều lần không chỉ gây ngứa ngáy, thâm sẹo mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Tuy nhiên bạn có thể giảm thiểu nguy cơ bệnh tái phát bằng các biện pháp sau:

• Tránh ăn các thực phẩm có khả năng dị ứng cao như hải sản, đậu phộng, thịt bò,… Ngoài ra khi ăn hải sản và các thức ăn lạnh, cần nấu chín hoàn toàn và dùng kèm với các loại gia vị có tính ấm như gừng, nghệ và sả.
• Kiểm soát căng thẳng và tăng cường sức đề kháng bằng cách nghỉ ngơi, ăn uống và luyện tập khoa học.
• Tránh tiếp xúc với các yếu tố kích thích như lông chó mèo, mạt bụi, hóa chất, nhựa thực vật, nọc độc côn trùng, hóa mỹ phẩm,…
• Nên mặc quần áo thông thoáng, có chất liệu mềm và thấm hút.
• Sử dụng kem dưỡng ẩm và kem chống nắng thường xuyên nhằm duy trì độ ẩm và bảo vệ da khỏi các yếu tố gây hại.
• Phụ nữ mang thai và cho con bú dễ bị nổi mề đay mẩn ngứa nên cần vệ sinh cơ thể thường xuyên, đồng thời không nên quá lo lắng và căng thẳng quá mức.

Mề đay cấp tính thường có triệu chứng khởi phát đột ngột nhưng thường có chuyển biến tích cực sau khi được điều trị. Với những trường hợp mề đay kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng, bạn nên đến bệnh viện để được xử lý kịp thời và ngăn ngừa biến chứng sốc phản vệ.

Xem thêm:

• Top 10 địa chỉ chữa nổi mề đay uy tín, chất lượng nhất tại Hà Nội và Hồ Chí Minh

• Hàng ngàn người thoát được biến chứng do mề đay gây ra nhờ bài thuốc bí truyền này!