Mề đay vẽ nổi là gì? Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị
Mề đay vẽ nồi là gì? Bệnh lý này ảnh hưởng khoảng 2 – 5% dân số thế giới. Do đó, việc nắm rõ thông tin bệnh là điều cần thiết.
Mề đay vẽ nổi là gì?
Mề đay vẽ nổi hay còn gọi là da vẽ nổi, mày đay vẽ nổi trên da và chứng da vẽ nổi mề đay. Thuật ngữ này đề cập đến một dạng rối loạn chức năng da đặc trưng bởi tình trạng da nổi hằn sau khi cọ xát, gãi cào và miết. Mề đay vẽ nổi là một trong những dạng mề đay vật lý thường gặp và ảnh hưởng khoảng 2 – 5% dân số thế giới.
Sau khi có yếu tố vật lý kích thích, các tế bào mast ở da bắt đầu phóng thích histamine mà không cần thông qua phản ứng dị ứng và tạo kháng nguyên (IgE) như bình thường. Sau đó, vùng da bị ma sát sẽ có xu hướng sưng và nổi cộm hơn so với vùng da xung quanh.
Phần lớn các trường hợp mề đay vẽ nổi đều chỉ kéo dài trong khoảng vài giờ đến vài ngày. Tuy nhiên bệnh thường có xu hướng tái phát nhiều lần trong đời và có đến 95% trường hợp không thể chữa trị hoàn toàn.
Nguyên nhân gây bệnh mề đay vẽ nổi
Hiện nay khoa học vẫn chưa thể xác định được nguyên nhân gây ra bệnh mề đay vẽ nổi. Tuy nhiên bệnh lý này có thể bùng phát khi có các yếu tố thuận lợi như:
- Da bị cọ xát quá mức (mang giày chật, đeo đồng hồ thường xuyên, mặc quần áo chật, gãi cào, miết,…)
- Nhiễm trùng cấp
- Căng thẳng thần kinh kéo dài
- Rối loạn cảm xúc
- Rối loạn nội tiết tố
- Thời tiết nóng lạnh đột ngột
- Tác dụng phụ khi sử dụng thuốc
Theo thống kê, chứng mày đay vẽ nổi trên da có xu hướng bùng phát chủ yếu ở thanh thiếu niên, trẻ em, người có làn da khô bẩm sinh và người có vấn đề về tuyến giáp.
Dấu hiệu nhận biết chứng da vẽ nổi mề đay
Các triệu chứng của mề đay vẽ nổi thường khởi phát nhanh – chỉ sau khoảng vài phút khi da bị cọ xát quá mức. So với các dạng mề đay khác, chứng mề đay vẽ nổi thường có triệu chứng rất đặc trưng, bao gồm:
- Xuất hiện các tổn thương da nổi cộm và có ranh giới rõ ràng so với những vùng da lân cận.
- Hình dáng của tổn thương da phụ thuộc vào nguyên nhân kích thích.
- Vùng da xung quanh có thể bị đỏ, hơi sưng và thường gây ngứa âm ỉ.
Tổn thương da do chứng mày đay vẽ nổi thường khu trú tại vùng da bị ma sát và ít khi lan tỏa toàn thân. Triệu chứng có thể tồn tại trong khoảng 20 – 30 phút nhưng cũng có khả năng kéo dài đến vài ngày sau.
Mề đay vẽ nổi có nguy hiểm không? Có lây không?
Mề đay nói chung và mề đay vẽ nổi nói riêng đều không có khả năng lây nhiễm. Bệnh khởi phát chủ yếu do dị ứng hoặc do các yếu tố vật lý như ma sát, nước, ánh nắng,… Tuy nhiên mề đay có khả năng di truyền từ ba mẹ sang con cái. Vì vậy những người có ba mẹ mắc chứng bệnh thường có nguy cơ bị mề đay vẽ nổi cao hơn người bình thường.
Chứng da vẽ nổi mề đay thường không gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Phần lớn các trường hợp mắc bệnh đều tự thuyên giảm chỉ sau vài giờ mà không cần can thiệp điều trị. Tuy nhiên chứng bệnh này thường có khả năng tái phát cao và không có biện pháp điều trị dứt điểm.
Mày đay vẽ nổi bùng phát thường xuyên có thể gây cảm giác khó chịu, ngứa ngáy, mệt mỏi và bứt rứt. Hơn nữa da bị kích thích quá nhiều lần thường dễ bị thâm sạm, dày sừng, gây ảnh hưởng đến ngoại hình và tạo tâm lý tự ti trong hoạt động giao tiếp.
Điều trị bệnh mề đay vẽ nổi bằng cách nào?
So với mề đay do phản ứng dị ứng, mề đay vật lý nói chung và mề đay vẽ nổi nói riêng thường có phạm vi ảnh hưởng nhỏ, mức độ ngứa nhẹ và thường thuyên giảm nhanh.
Vì vậy điều trị thể mề đay này chủ yếu là chăm sóc da, loại trừ yếu tố thuận lợi, áp dụng biện pháp tại nhà và chỉ sử dụng thuốc khi triệu chứng ngứa kéo dài.
1. Loại trừ yếu tố thuận lợi
Nguyên nhân chủ yếu gây ra chứng mày đay vẽ nổi là do ma sát, cào, gãi hoặc miết lên da. Vì vậy để tổn thương da thuyên giảm, bạn nên loại trừ các yếu tố kích thích bệnh bùng phát và chuyển biến nghiêm trọng hơn như:
- Nên mặc quần áo rộng và có chất liệu cotton để giảm ma sát lên da. Mặc trang phục bó sát, chất liệu dày cứng có thể khiến mày đay vẽ nổi lan rộng.
- Không đè nén, hạn chế gãi, miết và gào lên da.
- Ngoài ra cần hạn chế các yếu tố khiến bệnh chuyển biến nghiêm trọng hơn như tắm nước nóng, tập thể dục cường độ cao, căng thẳng, ăn thực phẩm nhiều muối và chứa gia vị cay nóng.
2. Biện pháp điều trị tại nhà
Nếu tổn thương da kéo dài hơn vài giờ, bạn có thể áp dụng một số biện pháp điều trị tại nhà như:
- Đắp khăn lạnh: Tổn thương da mày đay vẽ nổi là do mao mạch bị giãn nỡ, gây viêm và sưng da. Vì vậy bạn có thể giảm tổn thương da bằng cách đắp khăn lạnh. Nhiệt độ mát sẽ giúp mao mạch co lại, từ đó giảm viêm và sưng đáng kể.
- Sử dụng kem dưỡng ẩm: Thoa kem dưỡng ẩm lên vùng da bị ảnh hưởng giúp làm dịu da, cải thiện tình trạng sưng viêm và giảm cơn ngứa có mức độ nhẹ. Ngoài ra bạn cũng có thể dùng một số loại kem dưỡng ẩm chứa thành phần giảm ngứa như kẽm oxide, chiết xuất lúa mạch, rễ cây phỉ,…
- Tắm lá chè xanh: Chè xanh có tác dụng giảm viêm da và cải thiện tình trạng ngứa. Vò xát lá chè xanh rồi đun sôi và pha với nước tắm có thể giảm nhẹ các triệu chứng của bệnh mày đay vẽ nổi.
- Nghỉ ngơi: Mày đay vẽ nổi thường khởi phát khi hệ miễn dịch suy giảm. Vì vậy trong thời gian điều trị, bạn nên dành thời gian nghỉ ngơi để nâng cao sức đề kháng nhằm hạn chế tình trạng mề đay lan rộng và kéo dài.
3. Sử dụng thuốc khi cần thiết
Thuốc điều trị chỉ được sử dụng khi mề đay vẽ nổi kéo dài và gây ngứa nhiều. Loại thuốc thường được chỉ định là thuốc kháng histamine H1, bao gồm:
- Thuốc kháng histamine H1 thế hệ I: Promethazin hydroclorid, Brompheniramin maleat và Clorpheniramin maleat.
- Thuốc kháng histamine H1 thế hệ II: Cetirizin, Loratadin, Fexofenadin,…
Hiện nay nhóm thuốc kháng histamine H1 thế hệ II thường được ưu tiên sử dụng vì ít gây tác dụng an thần (buồn ngủ) hơn so với thuốc ở thế hệ I.
Phòng ngừa chứng da vẽ nổi mề đay
Mày đay vẽ nổi thường khởi phát triệu chứng đột ngột nhưng thuyên giảm nhanh chỉ sau vài giờ đến vài ngày. Tuy nhiên có đến 95% trường hợp mắc bệnh có khả năng tái phát nhiều lần.
Để giảm thiểu nguy cơ bệnh tái phát, bạn có thể áp dụng một số biện pháp phòng ngừa như:
- Không nên mang giày, đeo đồng hồ và mặc trang phục quá chật.
- Không cào, gãi hoặc miết lên da. Nếu bị ngứa ngáy, bạn nên chườm lạnh hoặc sử dụng thuốc chống ngứa theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Tăng cường sức khỏe bằng cách cân bằng thời gian nghỉ ngơi và làm việc, thường xuyên luyện tập thể thao và ăn uống điều độ.
- Dưỡng ẩm cho da 2 – 3 lần/ ngày nhằm bảo vệ da khỏi các tác động xấu từ bên trong và bên ngoài cơ thể.
Mề đay vẽ nổi là thể mề đay vật lý phổ biến nhất. Bệnh có thể thuyên giảm nhanh chỉ sau vài giờ đến vài ngày và hầu như không để lại biến chứng nguy hiểm. Với những trường hợp triệu chứng kéo dài kèm theo ngứa ngáy, bạn nên thăm khám để được bác sĩ chỉ định loại thuốc phù hợp với tình trạng sức khỏe.
Tham khảo thêm: Nổi mề đay sau khi quan hệ nguyên nhân do đâu ?